Ülkemizde deprem, yangın ve sel gibi doğal afetler ne yazık ki sıkça yaşanıyor. Yaşanan üzücü durumlar işletmeler için direkt olarak maddi kayıplara yol açtığı gibi, işletmelerin afet sonrası işlerine devam edebilmelerine de engel olduğu görülüyor. Bu sebeple KOBİ’ler için iş sürekliliği, işleyişlerinin büyük bir parçası haline gelmiştir.
İş sürekliliği en basit haliyle bir işletmenin ürün ve servislerini doğal afet veya kriz gibi olaylar sonrasında kabul edilebilir seviyede sürdürebilme kapasitesidir. Yaşanabilecek herhangi bir iş kesici duruma karşı çalışmaya devam edebilmek adına önceden yapılan planlar ve zamanı geldiğinde bu planların uygulanması iş sürekliliğinin temelini oluşturur.
İş sürekliliğinin faydaları nelerdir?
İş Sürekliliği Yönetim Sistemi’ne sahip KOBİ’ler, kriz anlarında bir nevi refleks geliştirmiş olurlar. İş sürekliliğinin en büyük iki faydası, kesinti anında kayıpları asgari düzeyde tutmak ve kesinti geçtikten sonra işlerine hızlıca dönebilmektir. İş sürekliliğini düşünen işletmeler kesintileri aşağıdaki şekilde yönetebilirler:
- Her türlü felaket senaryosunda kritik hizmetleri kabul edilebilir ölçüde sunmaya devam edebilmek,
- Şirket altyapısını kesinti ihtimallerini azaltacak şekilde geliştirmek,
- Doğal afet gibi öngörülemeyecek iş kesintilerinin finansal ve itibari olumsuz etkilerini azaltmak,
- Olası bir kriz anında acil durumu etkin bir şekilde yönetmek ve iç /dış iletişim akışını sağlamak,
- Öngörülemeyecek kriz durumunda iş kesintisi sürelerini asgari düzeye indirmek.
İş Sürekliliği Yönetim Sistemi nasıl oluşturulur?
İş sürekliliğini sağlamak için çoğu işletme uluslararası bir standard olan ISO 22301 Toplumsal Güvenlik ve İş Sürekliliği Yönetim Sistemi Standardı'nı uygular. Bu standarda göre iş sürekliliğinin dört temeli vardır:
- İşletmenin ihtiyaçlarını, iş sürekliliği politikaları ve hedeflerini anlamak,
- Kesintilere karşı işletmenin ayakta kalabilmesi için iş süreçlerinin, temel kabiliyetlerin ve cevap verme yapısının çalışmasını sağlamak,
- İş süreklilik planlarının verimliliği ve etkinliğini gözlemlemek ve değerlendirmek,
- Çıkan nitel ve nicel sonuçlara göre iş sürekliliği planını geliştirmek.
İş Sürekliliği Yönetim Sistemi oluşturmak, kriz olmayan anlarda düzenli uygulanması gereken bir felsefedir. İşletmenin bölgesinde gerçekleşebilecek deprem ve sel gibi doğal afetlerin bilinmesi ve buna göre önlem alınması önemlidir. Örneğin, mevcut ofislerin depreme karşı güvenli olup olmadığını kontrol ettirmek bu tip önlemlerden biridir.
İş Sürekliliği Yönetim Sistemi kapsamında, çalışanların işe gelemediği durumda operasyonel sürecin nasıl yönetileceği önceden planlanmalıdır. Kesintilerin öngörülemez ve durdurulamaz olduğu durumda itibar kaybına uğramamak için müşteri ve tedarikçilerle iletişimin nasıl sağlanacağını düşünülmelidir.
İş süreklikiği ve teknoloji
KOBİ’ler şirketlerinde iş sürekliliğini sağlamak için teknolojik çözümlerden yararlanabilirler. Dijitalleşen KOBİ’ler, iş sürekliliği konusunda bir adım önde olurlar.
- İş süreçleri veya düzenli bilgi yedeklemesi için bulut sistemlerini kullanarak bilgisayar ekipmanları zarar gördüğünde, bilgilerinin kaybolmamasını sağlayabilirler.
- Başka bir örnek olarak uzaktan çalışma imkanı sunan şirketler, bölge bazlı gerçekleşen krizlerde çalışanları arasında yetkilendirme yaparak işlerin devamlılığını sağlayabilirler.
- Internet of Things (IoT) teknolojilerini kullanan şirketler, sensörler ile gerçek zamanlı ortam ve ekipman verileri kullanarak krizleri gerçekleşmeden önce tespit edebilirler.
- Otomasyon ile insansız süreçler geliştirerek eleman sıkıntısı sebebiyle yaşanabilecek kriz anlarının önüne geçebilirler.